Fatwa van Oran

De fatwa van Oran is een fatwa (juridisch advies in islamitische jurisprudentie) die is uitgegeven in 1504 als reactie op de crisis die ontstond toen moslims in de Kroon van Castilië (Spanje) zich in de jaren 1500-1502 tot het christendom moesten bekeren. Het verlicht sommige van de vereisten van de islamitische wetgeving; daardoor wordt het voor moslims mogelijk om, wanneer hun overleven daarvan afhangt, ogenschijnlijk het christendom te belijden en handelingen te verrichten die normaliter verboden zijn door de islamitische wet. Het heeft met name betrekking op de ritueel voorgeschreven gebeden en wassingen, het geven van aalmoezen, en de manier waarop het mogelijk is om onder dwang deel te nemen aan de christelijke eredienst of godslastering, of varkensvlees en wijn te consumeren.

Deze fatwa was wijd verbreid onder moslims en Moriscos (moslims die op het oog waren bekeerd tot het christendom en hun nakomelingen) uit Spanje in de 16e eeuw; een van de nog bestaande aljamiado versies (Spaans geschreven in Arabische karakters) dateert uit 1564, zestig jaar na de oorspronkelijke fatwa. Het is beschreven als het "essentiële theologische document" voor het begrijpen van de praktijken van moslims in Spanje vanaf het einde van de Reconquista tot de verdrijving van de Moriscos.

De auteur van de fatwa is Ahmad ibn Abi Jum'ah, een Maghrebijnse jurist van de Malikitische school, bekend als "al-wahrani" ("uit Oran"), vandaar de naam van de fatwa. De invloed van de fatwa van Oran beperkt zich tot het Iberisch Schiereiland. De heersende mening in de islamitische jurisprudentie is dat als het niet mogelijk is om in een land de islam te praktiseren, het de voorkeur heeft om te emigreren of zelfs om martelaarschap te kiezen.

Er zijn nog vier exemplaren over: één in het Arabisch, bewaard in de Vaticaanse Apostolische Bibliotheek en drie in Aljamiado, waarvan één in Aix-en-Provence, de andere in Madrid en een derde waarvan de locatie onbekend is.